ไทยโชว์ ตอน “นักเลงเพลงบอก กลอนศิลป์ถิ่นเมืองใต้
ข่าวประชาสัมพันธ์ไทยโชว์
คมสันต์ ไทยโชว์ พาไปลุยถิ่น นักเลงเพลงบอก นครศรีฯ อาทิตย์ 7 มีนาคมนี้
คมสันต์ สุทนต์ผู้ดำเนินรายการไทยโชว์ พาหนีร้อนรับลมทะเลใต้ ลุยถิ่นนักเลงเพลงบอก นครศรีธรรมราช พบบอกสมใจ ศรีอู่ทอง แม่เพลงสุดยอดมุตโต ร้องด้นสดได้ดังใจนึก และเข้าป่าชายเลนค้นหาช้างเผือกเพลงบอกเยาวชนเชือกน้อย เมืองปากพนัง
คมสันต์ สุทนต์ เล่าให้ฟังว่า
“เพลงบอกเป็นเพลงพื้นบ้านที่นิยมเล่นกันมากในทางภาคใต้ โดยเฉพาะแถบจังหวัดนครศรีธรรมราช
เรียกกันว่าเป็นถิ่นของนักเลงเพลงบอกเลยกันทีเดียว...สมัยก่อนแม่เพลง ที่เป็นนักร้องต้นเสียงจะเป็นหญิงหรือชายก็ให้เกียรติเรียกว่าแม่เพลงเหมือนกัน ก็จะร้องกันคราวหน้าสงกรานต์เพื่อบอกป่าวประกาศให้ชาวบ้านร้านถิ่นว่าปีนี้ นางสงกรานต์จะทรงพาหนะอะไร ใส่เสื้อถืออาวุธอะไร สงกรานต์ปีนี้จะจัดงานกันอย่างไร,ที่ไหน เพราะสมัยก่อนยังไม่มีปฏิทิน แล้วก็มีลูกคู่รับเป็นทำนองเฉพาะ ฟังเผินๆอาจคล้ายร้องโนราห์นะครับ แต่มีที่มาที่ไปต่างกัน เพราะมีข้อสันนิษฐานว่า กลอนเพลงบอกพัฒนามาจาก เพลงเห่หรือเพลงฉะ บางทีก็เรียกว่าแปดบทซึ่งได้รับความนิยมในแถบภาคใต้เกือบ 200 ปีมาแล้ว จนถึงรัชกาลที่ ๕ พระรัตธัชมุนีฯ (พ.ศ.2396- 2477) เจ้าคณะมณฑลนครศรีธรรมราช ซึ่งเดิมท่านเป็นชาวปากพนัง ได้จัดระเบียบกฏเกณฑ์กลอนเพลงบอกขึ้นใหม่ คือจะมีการรับของลูกคู่และอาจแทรกวลีหรือถ้อยคำระหว่างกลอนที่แม่เพลงกำลังว่าอยู่ เพื่อให้ลีลากลอนครึกครื้นสนุกสนานและช่วยแก้ปัญหาแม่เพลงไม่ให้กลอนติดขัดเรียกว่า"ทอยเพลงบอก" ซึ่งเมื่อผมได้พูดคุยกับครูที่เป็นลูกคู่ 3 ท่าน ครูลำดวน บัวจันทร์, ครูศรีเวียง แซ่ภู่, ครูสมควร นาคาชล จึงมั่นใจเลยครับว่า ลูกคู่เพลงบอกมีบทบาทสำคัญมาก “เสมือนปิดทองหลังพระ”ทำให้เพลงมีรสชาติ ปัจจุบันเพลงบอกยังนำไปเล่นในโอกาสอื่นๆ เช่น บอกข่าวประชาสัมพันธ์งานบุญงานกุศล บวงสรวงในพิธีกรรมต่างๆ เพลงบอกร้องชาหรือ บูชาด้วยครับ”
คมสันต์ สุทนต์ พูดถึงบอกสมใจ ศรีอู่ทองว่า
“บอกสมใจ ศรีอู่ทอง หรือครูสมใจ อู่ทอง เป็นนักเลงเพลงบอกชาวปากพนัง ที่มีชื่อเสียงคณะหนึ่งในนครศรีธรรมราช เป็นที่ยอมรับกันถึงความแตกฉานในกลอนแบบด้นสด ที่เรียกกันว่า “มุตโต” เขียนกระทู้ข้อความอะไร ครูสมใจร้องด้นได้ดังใจนึก เลยเป็นเหตุให้ทีมงานไทยโชว์ขอพิสูจน์ว่าจริงตามคำล่ำลือหรือเปล่า
โดยช่วงท้ายของการโชว์ ผมจะให้ครูสมใจเลือกแผ่นป้ายกระทู้ และจะต้องร้องขยายความเนื้อหากระทู้นั้นให้ครบถ้วนภายใน 5 นาที โชว์นี้สนุกแน่ครับ
นอกจากครูสมใจ อู่ทอง จะเป็นศิลปินมืออาชีพตระเวนเล่นเพลงบอกทั่วไทยแล้ว ยังปลีกเวลามาถ่ายทอดเพลงบอกให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่หลายแห่ง หนึ่งในกลุ่มช้างเผือกที่ครูสมใจและลูกคู่การันตีก็คือ น้องๆจากโรงเรียนบ้านบางแรด ปากพนัง ซึ่งทีมงานไทยโชว์ก็ลุยเข้าป่าชายเลนปากพนัง พาน้องๆช้างเผือกบางแรดมาโชว์ที่สตูดิโอไทยโชว์ กรุงเทพฯ รับรองครับว่าบอกไว้ไม่ผิดหวัง เสียงดี แรงดีไม่มีตก....
ถึงแม้ว่าช่วงนี้ครูสมใจจะไม่ค่อยสบาย เพราะเพิ่งถอดเฝือกหลังจากประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ขาหัก เวลาจะเดินต้องใช้ไม้เท้าพยุงตัว ต้องหยุดพักการแสดงบ้าง แต่ไม่หยุดงานถ่ายทอดจะเล็กหรือใหญ่ไปหมด แม้แต่รายการไทยโชว์ต้องมาบันทึกรายการที่กรุงเทพฯ ครูก็ตอบรับด้วยความเต็มใจ จึงไม่แปลกที่จะยกย่องชื่นชม สมเป็นนักเลงเพลงบอก เมืองนครฯ จริงๆ ครับ”
ถ้าอยากรู้ว่าช้างเผือก เยาวชนปากพนังจะเสียงดีขนาดไหน และเพลงบอกสมใจ ศรีอู่ทอง จะแก้กระทู้ไทยโชว์แบบมุตโตแตกหรือไม่ ต้องชมให้ได้ รายการไทยโชว์ ตอน “นักเลงเพลงบอก กลอนศิลป์ถิ่นเมืองใต้
จ.นครศรีธรรมราช” วันอาทิตย์ที่ 7 มีนาคม 2553 เวลา 18.00 น. ชมรายการย้อนหลังได้ทาง www.thaipbs.or.th/Thaishow
คมสันต์ ไทยโชว์ พาไปลุยถิ่น นักเลงเพลงบอก นครศรีฯ อาทิตย์ 7 มีนาคมนี้
คมสันต์ สุทนต์ผู้ดำเนินรายการไทยโชว์ พาหนีร้อนรับลมทะเลใต้ ลุยถิ่นนักเลงเพลงบอก นครศรีธรรมราช พบบอกสมใจ ศรีอู่ทอง แม่เพลงสุดยอดมุตโต ร้องด้นสดได้ดังใจนึก และเข้าป่าชายเลนค้นหาช้างเผือกเพลงบอกเยาวชนเชือกน้อย เมืองปากพนัง
คมสันต์ สุทนต์ เล่าให้ฟังว่า
“เพลงบอกเป็นเพลงพื้นบ้านที่นิยมเล่นกันมากในทางภาคใต้ โดยเฉพาะแถบจังหวัดนครศรีธรรมราช
เรียกกันว่าเป็นถิ่นของนักเลงเพลงบอกเลยกันทีเดียว...สมัยก่อนแม่เพลง ที่เป็นนักร้องต้นเสียงจะเป็นหญิงหรือชายก็ให้เกียรติเรียกว่าแม่เพลงเหมือนกัน ก็จะร้องกันคราวหน้าสงกรานต์เพื่อบอกป่าวประกาศให้ชาวบ้านร้านถิ่นว่าปีนี้ นางสงกรานต์จะทรงพาหนะอะไร ใส่เสื้อถืออาวุธอะไร สงกรานต์ปีนี้จะจัดงานกันอย่างไร,ที่ไหน เพราะสมัยก่อนยังไม่มีปฏิทิน แล้วก็มีลูกคู่รับเป็นทำนองเฉพาะ ฟังเผินๆอาจคล้ายร้องโนราห์นะครับ แต่มีที่มาที่ไปต่างกัน เพราะมีข้อสันนิษฐานว่า กลอนเพลงบอกพัฒนามาจาก เพลงเห่หรือเพลงฉะ บางทีก็เรียกว่าแปดบทซึ่งได้รับความนิยมในแถบภาคใต้เกือบ 200 ปีมาแล้ว จนถึงรัชกาลที่ ๕ พระรัตธัชมุนีฯ (พ.ศ.2396- 2477) เจ้าคณะมณฑลนครศรีธรรมราช ซึ่งเดิมท่านเป็นชาวปากพนัง ได้จัดระเบียบกฏเกณฑ์กลอนเพลงบอกขึ้นใหม่ คือจะมีการรับของลูกคู่และอาจแทรกวลีหรือถ้อยคำระหว่างกลอนที่แม่เพลงกำลังว่าอยู่ เพื่อให้ลีลากลอนครึกครื้นสนุกสนานและช่วยแก้ปัญหาแม่เพลงไม่ให้กลอนติดขัดเรียกว่า"ทอยเพลงบอก" ซึ่งเมื่อผมได้พูดคุยกับครูที่เป็นลูกคู่ 3 ท่าน ครูลำดวน บัวจันทร์, ครูศรีเวียง แซ่ภู่, ครูสมควร นาคาชล จึงมั่นใจเลยครับว่า ลูกคู่เพลงบอกมีบทบาทสำคัญมาก “เสมือนปิดทองหลังพระ”ทำให้เพลงมีรสชาติ ปัจจุบันเพลงบอกยังนำไปเล่นในโอกาสอื่นๆ เช่น บอกข่าวประชาสัมพันธ์งานบุญงานกุศล บวงสรวงในพิธีกรรมต่างๆ เพลงบอกร้องชาหรือ บูชาด้วยครับ”
คมสันต์ สุทนต์ พูดถึงบอกสมใจ ศรีอู่ทองว่า
“บอกสมใจ ศรีอู่ทอง หรือครูสมใจ อู่ทอง เป็นนักเลงเพลงบอกชาวปากพนัง ที่มีชื่อเสียงคณะหนึ่งในนครศรีธรรมราช เป็นที่ยอมรับกันถึงความแตกฉานในกลอนแบบด้นสด ที่เรียกกันว่า “มุตโต” เขียนกระทู้ข้อความอะไร ครูสมใจร้องด้นได้ดังใจนึก เลยเป็นเหตุให้ทีมงานไทยโชว์ขอพิสูจน์ว่าจริงตามคำล่ำลือหรือเปล่า
โดยช่วงท้ายของการโชว์ ผมจะให้ครูสมใจเลือกแผ่นป้ายกระทู้ และจะต้องร้องขยายความเนื้อหากระทู้นั้นให้ครบถ้วนภายใน 5 นาที โชว์นี้สนุกแน่ครับ
นอกจากครูสมใจ อู่ทอง จะเป็นศิลปินมืออาชีพตระเวนเล่นเพลงบอกทั่วไทยแล้ว ยังปลีกเวลามาถ่ายทอดเพลงบอกให้กับเยาวชนคนรุ่นใหม่หลายแห่ง หนึ่งในกลุ่มช้างเผือกที่ครูสมใจและลูกคู่การันตีก็คือ น้องๆจากโรงเรียนบ้านบางแรด ปากพนัง ซึ่งทีมงานไทยโชว์ก็ลุยเข้าป่าชายเลนปากพนัง พาน้องๆช้างเผือกบางแรดมาโชว์ที่สตูดิโอไทยโชว์ กรุงเทพฯ รับรองครับว่าบอกไว้ไม่ผิดหวัง เสียงดี แรงดีไม่มีตก....
ถึงแม้ว่าช่วงนี้ครูสมใจจะไม่ค่อยสบาย เพราะเพิ่งถอดเฝือกหลังจากประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ขาหัก เวลาจะเดินต้องใช้ไม้เท้าพยุงตัว ต้องหยุดพักการแสดงบ้าง แต่ไม่หยุดงานถ่ายทอดจะเล็กหรือใหญ่ไปหมด แม้แต่รายการไทยโชว์ต้องมาบันทึกรายการที่กรุงเทพฯ ครูก็ตอบรับด้วยความเต็มใจ จึงไม่แปลกที่จะยกย่องชื่นชม สมเป็นนักเลงเพลงบอก เมืองนครฯ จริงๆ ครับ”
ถ้าอยากรู้ว่าช้างเผือก เยาวชนปากพนังจะเสียงดีขนาดไหน และเพลงบอกสมใจ ศรีอู่ทอง จะแก้กระทู้ไทยโชว์แบบมุตโตแตกหรือไม่ ต้องชมให้ได้ รายการไทยโชว์ ตอน “นักเลงเพลงบอก กลอนศิลป์ถิ่นเมืองใต้
จ.นครศรีธรรมราช” วันอาทิตย์ที่ 7 มีนาคม 2553 เวลา 18.00 น. ชมรายการย้อนหลังได้ทาง www.thaipbs.or.th/Thaishow
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น